(Trang 28)
| Sau khi học xong bài này, em sẽ: Phân tích được một số hướng ứng dụng của công nghệ sinh học trong sản xuất giống thủy sản. |
|
Những kĩ thuật nào của công nghệ sinh học đang được ứng dụng trong nhân giống thủy sản? Việc ứng dụng công nghệ sinh học có ý nghĩa như thế nào đối với công tác nhân giống thủy sản? |
Hình 7.1. Hệ thống nhân giống thủy sản |
I - SỬ DỤNG HORMONE ĐỂ ĐIỀU KHIỂN CÁ BỐ MẸ THÀNH THỤC VÀ SINH SẢN
Một số loại hormone có tác dụng kích thích sự phát triển của tuyến sinh dục ở cá (còn được gọi là kích dục tố). Sử dụng các loại hormone này sẽ giúp cá đực và cá cái cùng thành thục sinh dục ở một thời điểm, sinh sản, giúp cho công tác sản xuất con giống chủ động về mặt thời gian. Hormone con kích thích cá đẻ đồng loạt, tự đó tăng tỉ lệ đẻ, tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ nở so với cá đẻ tự nhiên không dùng hormone. Một số loại hormone thường được sử dụng như hormone màng đệm HCG hoặc LHRa.
Khám phá
| Quan sát Hình 7.2 và mô tả các bước sử dụng hormone trong sản xuất giống cá chép. |
Hình 7.2. Sơ đồ sử dụng hormone trong sản xuất giống cá chép
Tiêm kích dục tố lần 1
Tiêm kích dục tố lần 2
Trứng cá cái 6 – 8 giờ
Thụ tinh nhân tạo
Thụ tinh Cá đực
Tiêm kích dục tố cho cá đực
Kết nối năng lực
| Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu thêm về việc sử dụng hormone trong sản xuất giống thủy sản ở Việt Nam và trên thế giới. |
(Trang 29)
II - BẢO QUẢN LẠNH TRỨNG, TRỨNG, PHÔI GIẢI THỤY SẢN
Bảo quản lạnh tinh trùng, trứng, phôi (hay còn gọi là đông lạnh tinh trùng, trứng, phôi) là kĩ thuật bảo quản tinh trùng, trứng, phôi ở nhiệt độ -196 °C trong nitrogen lỏng, giúp bảo quản tinh trùng, trứng, phôi trong thời gian dài. Kĩ thuật này áp dụng để bảo tồn các giống thủy sản quý hiếm, đồng thời giúp cho quá trình vận chuyển chuyển tinh trùng, trứng, phôi được thuận tiện hơn.
Khám phá
| Hãy quan sát Hình 7.3 và mô tả các bước cơ bản của kĩ thuật bảo quản lạnh tinh trùng cá. |
Hình 7.3. Các bước cơ bản bảo quản lạnh tinh trùng cá trong nitrogen lỏng
III - ĐIỀU KHIỂN GIỚI TÍNH THỦY SẢN
Ở một số loài động vật thủy sản, con đực có một số đặc điểm kinh tế ưu thế hơn so với con cái hoặc ngược lại. Ví dụ: tôm càng xanh đực có tốc độ tăng trưởng nhanh và kích thước lớn hơn nhiều so với tôm càng xanh cái; con đực đạt kích cỡ tối đa 30 cm, trong khi con cái đạt kích cỡ tối đa chỉ 20 cm (Hình 7.4). Cá rô phi đơn tính đực có tốc độ sinh trưởng nhanh, đồng đều, năng suất và hiệu quả kinh tế cao hơn so với cá rô phi cái (Hình 7.5). Bên cạnh đó, việc nuôi thủy sản đơn tính giúp giảm thiểu quá trình thụ tinh và sinh sản tự nhiên trong ao nuôi, giúp các loài thủy sản sinh trưởng nhanh, đồng đều, tỉ lệ sống, năng suất và hiệu quả kinh tế cao hơn với hình thức nuôi truyền thống.
|
Hình 7.4. Tôm càng xanh đực (a) và tôm càng xanh cái (b) |
Hình 7.5. Cá rô phi đơn tính đực (a) và cá rô phi cái (b) |
(Trang 30)
Khám phá
| Hãy quan sát Hình 7.6 và mô tả các bước tạo giống cá rô phi đơn tính đực bằng phương pháp sử dụng hormone. |
Hình 7.6. Các bước tạo giống cá rô phi đơn tính đực bằng phương pháp sử dụng hormone
Chọn cá bố mẹ ghép đôi và cho sinh sản
Trứng đã thụ tinh
Ấp trứng
Cá bột (cá cá đực và cá cái)
Xử lí 17α-methyl testosterone
Cá rô phi đơn tính toàn đực
Kết nối năng lực
| Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu ưu điểm của việc kiểm soát giới tính ở động vật thủy sản. |
Luyện tập
1. Phân tích vai trò của ứng dụng công nghệ sinh học trong điều khiển cá bố mẹ thành thục và sinh sản; bảo quản lạnh tinh trùng, trứng, phôi trong sản xuất giống thủy sản. Cho ví dụ minh họa.
2. Đề xuất ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất giống một loài động vật thủy sản phù hợp với thực tiễn của địa phương em.
Vận dụng
Đề xuất ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất giống một loài động vật thủy sản phù hợp với thực tiễn của địa phương em.
